Groupthink – cichy wróg zespołowych decyzji
Syndrom grupowego myślenia (groupthink) to zjawisko, w którym członkowie zespołu – często nieświadomie – przedkładają zgodę i spójność nad jakość podejmowanych decyzji. W efekcie grupa zamiast analizować różne opcje, szybko dochodzi do pozornego konsensusu, eliminując głosy sprzeciwu, wątpliwości czy inne perspektywy.
To nie lenistwo intelektualne – to mechanizm obronny. Nikt nie chce być „tym trudnym”, „tym, co się czepia”. Wszyscy mają dobre intencje i są przekonani, że robią to, co słuszne. Problem w tym, że nie zawsze słuszne jest to, co jednogłośne.
Zjawisko to może mieć poważne skutki – od błędnych decyzji operacyjnych po strategiczne katastrofy. Klasycznym przykładem jest tzw. „inwazja w Zatoce Świń”, gdzie zespół doradców amerykańskiej administracji nie zakwestionował błędnej decyzji o ataku na Kubę, właśnie ze względu na presję spójności grupy.
LEGO® SERIOUS PLAY® jako antidotum na groupthink
Metoda LEGO® SERIOUS PLAY® (LSP) została stworzona m.in. po to, by każdy głos w zespole miał szansę wybrzmieć. Kluczowe jest to, że zanim rozpocznie się dyskusja, każdy uczestnik buduje swoją własną odpowiedź na pytanie – za pomocą klocków LEGO.
Na etapie budowania uczestnik jest „chroniony” przed wpływem grupy. Nie słyszy cudzych opinii, nie reaguje na dominujące głosy, nie „dopasowuje się” – tworzy własne, autentyczne stanowisko.
Dopiero potem, krok po kroku, każdy uczestnik prezentuje swój model. Zespół słucha. Nikt nie przerywa, nie komentuje, nie ocenia. Dzięki temu powstaje pełna mapa myśli, opinii i perspektyw, które normalnie mogłyby zostać przytłumione lub zupełnie zignorowane.
Dlaczego to działa?
- Budowanie zamiast mówienia aktywuje inne struktury poznawcze – uczestnik „odkrywa”, co myśli, budując z klocków, a nie tylko powtarza gotowe schematy.
- Równy głos – każdy mówi po kolei, nie ma przerywania, rywalizacji, dominowania.
- Bezpieczeństwo psychologiczne – mówimy o modelu, nie o sobie. To ułatwia szczerość i redukuje napięcie.
- Unikalność modeli – każdy buduje inaczej, co naturalnie pokazuje różnorodność w zespole i utrudnia mechaniczne powielanie cudzych pomysłów.
Przykład z praktyki: nie tylko burza mózgów
Wyobraźmy sobie zespół zarządzający, który ma podjąć decyzję o kierunku rozwoju nowego produktu. Podczas tradycyjnej dyskusji szybko dominuje jeden pomysł – „wszyscy się zgadzają”. Ale podczas sesji LEGO® SERIOUS PLAY® każdy buduje swoją wizję rozwiązania. Okazuje się, że tylko dwie osoby zgadzają się z pierwotnym kierunkiem. Pozostali mają inne podejście, inne ryzyka i inne priorytety.
To, co mogło być kolejnym „szybkim kompromisem”, zamienia się w prawdziwą analizę strategiczną z różnorodnych punktów widzenia. I w lepszą decyzję.
Czy LSP gwarantuje uniknięcie grupowego myślenia? Nie. Ale czyni je dużo mniej prawdopodobnym.
Grupowe myślenie to silny mechanizm – często nieświadomy. Ale kiedy zastosujemy dobrze zaprojektowany i facylitowany proces, który:
- wymusza indywidualne myślenie przed grupowym,
- daje przestrzeń na wszystkie głosy,
- osłabia hierarchię i dominację,
… wtedy zyskujemy bardziej kompletne, odważne i realistyczne decyzje zespołowe.
Jeśli chcesz:
- podejmować trafniejsze decyzje,
- wydobywać realną różnorodność myślenia,
- rozwijać w zespole odwagę i odpowiedzialność,
… to warto sięgnąć po metodę LEGO® SERIOUS PLAY®. To nie narzędzie kreatywne – to narzędzie przywódcze i strategiczne, które pozwala zbudować zespołowi coś więcej niż tylko modele z klocków.
Skontaktuj się z nami, jeśli chcesz dowiedzieć się, jak zaplanować sesję LSP dla Twojego zespołu.
