Czym byłby dzisiejszy employer branding bez benefitów? Dodatkowe świadczenia motywują do działania, wpływają na zaangażowanie pracowników, przyciągają do firmy najbardziej utalentowanych ludzi. Ponieważ są one jednak narzędziem zewnętrznej motywacji warto zastanowić się jaki i kiedy spełniają oczekiwania pracodawcy?
Według raportu Employer Brand Research. Raport krajowy Polska, Ranstad 2020 , czynnikiem, który motywuje najbardziej jest wynagrodzenie zasadnicze. Płaca ma wciąż podstawowe znaczenie przy wyborze miejsca pracy, jak również odpowiada za zadowolenie pracownika w danym miejscu. Świadczenia dodatkowe brane są więc pod uwagę dopiero wtedy, gdy wysokość pensji jest zadowalająca i stanowią dopiero drugi najbardziej pożądany aspekt zatrudnienia (74%), wyprzedzając jednak takie aspekty jak stabilność zatrudnienia (55%), miłą atmosferę w pracy (51%) czy możliwość rozwoju zawodowego (49%).
Tak było przed wybuchem pandemii. Obecnie pogłębiająca się niepewność stała się wyzwaniem również dla rynku świadczeń pozapłacowych. Benefity są potrzebne, ponieważ utrzymanie motywacji oraz efektywności pracowników podczas pracy zdalnej nadal jest szczególnie ważne, jednak świadczenia które kiedyś stanowiły dla pracowników wartość, dziś straciły nieco na znaczeniu. Pojawiły się rosnące obawy dotyczące zwolnień, zmniejszenia wynagrodzenia czy nawet likwidacji firmy, co pozwala przypuszczać, że w najbliższych miesiącach, dla pracowników najważniejsze staną się stabilność zatrudnienia i bezpieczeństwo finansowe.
W nowej rzeczywistości większość z tradycyjnych działań stała się praktycznie niemożliwa do realizacji. Pozamykano siłownie, baseny i kina, jako, że przebywanie w nich wiązało się z wysokim ryzykiem zarażenia. W warunkach „pełzającego lockdownu” niemożliwe stały się również wyjazdy integracyjne, spotkania teambuildingowe czy inne imprezy firmowe, co sprawia, że motywowanie pracowników w warunkach pracy zdalnej musi wejść na nowy poziom. Nowy poziom, czyli przeniesienie tego co się da do świata online lub zastąpieniu dotychczasowych świadczeń tym, które odpowiadają nowym realiom.
Dla wielu pracowników motywujące mogą być obecnie także ułatwienia w codziennej pracy dzięki digitalizacji, która pozwala przenieść wiele technicznych czynności do wirtualnego świata. Skorzystają na tym nie tylko działy HR, dla których dużym wsparciem będą narzędzia służące automatyzacji czasochłonnych procesów, takich jak przyjmowanie i akceptacja wniosków, rozliczanie, raportowanie czy obieg dokumentów, lecz także pracownicy, którzy w jednym wirtualnym miejscu mogą zrealizować swoje benefity na podstawie przyznanych uprawnień. Na zadowolenie pracowników zdecydowanie wpłynie też szybsze rozpatrywanie wniosków, a tym samym szybsze otrzymanie świadczenia od pracodawcy.
Kiedy benefity będą rzeczywiście motywować? Odpowiedź na to pytanie jest złożona, ponieważ zadowolenie z pracy zależy od różnych czynników:
Rodzaj wykonywanej pracy
Inne oczekiwania będą mieć pracownicy biurowi, a inne fizyczni. Dla pracowników biurowych, spędzających większość dnia przed komputerem, urozmaiceniem mogą być wszelkie propozycje aktywności fizycznych: karnety na siłownię, zajęcia fitness, basen, etc. Takie osoby interesować mogą także zniżki do restauracji, z których skorzystają wyskakując na lunch w przerwie w pracy, lub dofinansowanie szkoleń, ponieważ wielu z nich zależy na regularnym rozwoju. Pracownicy fizyczni z kolei mogą skorzystać z oferty rozrywkowo-kulturalnej, dlatego dla nich dobrą propozycją będą np. bilety na wydarzenia kulturalne, wyjazd wypoczynkowy, lub pobyt w SPA. Ze względu na rodzaj wykonywanej pracy dużą wartością dla nich może okazać się też dostęp do bezpłatnej, prywatnej opieki zdrowotnej, czy dodatkowe ubezpieczenie na wypadek nieszczęśliwych wypadków.
Płeć
Według badań firmy Grafton Recruitment z 2014 r., poszczególne dodatki motywacyjne mają różną siłę wpływu na wzrost wydajności pracowników w zależności od ich płci[i]. Dla kobiety duże znaczenie ma możliwość dbania o sobie, stąd często wybierają karty sportowe, bezpłatną opiekę zdrowotną, dopłaty do kursów doszkalających, biletów do kina czy teatru. Mężczyzn natomiast bardziej motywuje dostęp do nowoczesnych technologii, elastyczny, nieregulowany czas pracy, służbowy samochód, telefon komórkowy czy laptop.
Wiek
O ile pracownicy w poszczególnych grupach wiekowych są bez wyjątku zainteresowani otrzymywaniem dodatkowych świadczeń, o tyle potrzeby każdej z tych grup różnią się znacząco. Na przykład, osobom młodym często zależy na kwestiach związanych z dokształcaniem, work-life balance i czasem wolnym. To one częściej uprawiają sport, dbając głównie o atrakcyjny wygląd i kondycję fizyczną, dlatego to one intensywniej korzystają z kart udostępniających obiekty sportowe. Z kolei dla pracowników w starszych grupach wiekowych bardziej istotne są świadczenia z zakresu zdrowia, emerytur i uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych. W ich życiu również ważny jest sport, częściej jednak bardziej jako część profilaktyki zdrowotnej.
Pamiętajmy, że rodzaj preferowanych benefitów zmieniać będzie też w zależności od zmian życiowych: ślub, narodziny dziecka, zmiana warunków mieszkaniowych, co też warto uwzględnić.
Benefity względem potrzeb – kafeteryjny system świadczeń
Warto pamiętać, że każdy pracownik ma, oprócz wyżej wymienionych, jeszcze swoje indywidualne potrzeby motywacyjne zależne od stylu życia i swoich indywidualnych preferencji. Z tego względu skuteczność strategii dodatkowych świadczeń wymaga elastyczności oraz dostosowania benefitów do obecnej sytuacji. Takie możliwości stwarza na przykład system kafeteryjny w którym pracownicy zostają włączeni w proces tworzenia własnego pakietu wynagrodzeń i sami decydują o tym, jakie benefity otrzymają.
W ramach systemu kafeteryjnego pracownicy dokonują wyboru benefitów z listy (podobnie jak wybiera się potrawy z menu w restauracji) zgodnie ze swoimi upodobaniami i potrzebami, co może odbywać się w formie papierowej lub przy wykorzystaniu platformy internetowej. Systemy kafeteryjne mogą być skierowane do wszystkich pracowników lub tylko do niektórych grup, na przykład do kadry kierowniczej, w zależności od tego co chcemy osiągnąć – wyróżnić poszczególne grupy za osiągnięcia lub traktować wszystkich po równo.
Do wyboru elastycznego systemu wynagrodzeń pozapłacowych powinien przekonać fakt, że, z punktu widzenia pracownika, daje on poczucie kontroli i zaangażowania, ponieważ jest dostosowany do jego stylu życia. Pomaga też zachować równowagę pomiędzy życiem prywatnym i zawodowym, co w obecnych czasach dla wielu osób jest bardzo ważne
Kafeteryjny system wynagrodzeń niesie ze sobą oczywiście pewne zagrożenia. Mając swobodę wyboru, pracownicy mogę mieć trudności z podjęciem racjonalnych i uzasadnionych decyzji co do benefitów, i zdarza się, że wybierają te, które faktycznie nie są im potrzebne. Warto więc co jakiś czas pytać ich o zdanie po to, by na bieżąco śledzić ich zmieniające się potrzeby i preferencje, i szybko na nie reagować.
Pamiętajmy też, że bez względu na to jak bardzo będziemy się starali dostosować świadczenia pozapłacowe do upodobań pracowników, to efekt nie będzie trwały. To co motywuje nas teraz, za chwilę straci swoją moc, bo zwyczajnie się do tego przyzwyczaimy. Oprócz świadczeń warto więc zadbać także o motywację wewnętrzną pracowników, ponieważ stymulowanie tego rodzaju motywacji przynosi bardziej wymierne efekty.
